Mình không phải dân công nghệ. Cũng chẳng thuộc tuýp “vọc vạch AI từ sáng đến tối”. Nhưng từ ngày biết đến ChatGPT, cuộc sống – đặc biệt là công việc và học tập – đổi khác hẳn.
Lúc đầu, mình dùng ChatGPT đơn giản lắm: hỏi thời tiết, nhờ viết lại vài đoạn văn cho gọn, dịch vài câu tiếng Anh. Nhưng càng dùng, càng “thấm”. Thì ra, chỉ cần biết cách đặt câu hỏi, thì ChatGPT có thể biến thành một “người bạn” vô cùng đa năng: vừa làm trợ lý, vừa làm gia sư, đôi khi còn là chuyên gia tư vấn sáng tạo, tâm lý, thậm chí… nấu ăn!
Và hôm nay, mình muốn chia sẻ lại kinh nghiệm thực chiến – những thủ thuật nho nhỏ nhưng cực kỳ hữu ích, giúp bạn tận dụng được sức mạnh thật sự của ChatGPT, đặc biệt nếu bạn là người hay dùng nó hằng ngày.
1. Luôn nói rõ mục tiêu ngay từ đầu
Đừng bắt đầu bằng câu mơ hồ kiểu: “Viết giúp mình đoạn văn hay hơn”
Mà hãy cụ thể:
“Viết lại đoạn văn sau theo phong cách vui nhộn, dùng ngôn ngữ thân thiện, độ dài khoảng 100 từ.”
Khi bạn càng cụ thể, ChatGPT càng hiểu chính xác bạn muốn gì. Có lần mình bảo nó: “Viết bài review quán ăn nhẹ nhàng, giống như đang kể chuyện cho bạn bè nghe.”
Boom! Kết quả y như mình đang chat với một người bạn thật sự.
2. Hãy trò chuyện như đang nói chuyện với người thật
Đừng nghĩ bạn đang “ra lệnh cho máy”. Hãy trò chuyện, giống như đang nhờ vả một người bạn có kiến thức sâu rộng vậy.
Ví dụ:
-
“Mình cần chuẩn bị slide thuyết trình, nhưng bí ý tưởng quá. Bạn có thể gợi ý 3 cấu trúc logic được không?”
-
“Hãy đóng vai chuyên gia tâm lý và cho mình lời khuyên nhẹ nhàng về chuyện này…”
ChatGPT phản hồi tốt hơn khi bạn tạo được ngữ cảnh. Nó sẽ tự động “vào vai” và điều chỉnh cách trả lời sao cho hợp tone và mục đích. Đó là lý do vì sao người dùng ChatGPT lâu năm hay bắt đầu bằng “Bạn hãy đóng vai…”.
Ngoài ra, bạn có thể phản hồi lại khi chưa ưng ý:
-
“Hãy viết lại nhưng ngắn hơn.”
-
“Chưa đủ hài hước, hãy thêm chút mặn mòi.”
-
“Chuyển sang phong cách nghiêm túc và súc tích hơn.”
Bạn không cần bắt đầu lại từ đầu. Chỉ cần “trò chuyện tiếp” là được!
3. Gợi ý format cụ thể nếu muốn có kết quả dễ đọc
Đôi khi bạn cần danh sách gọn, bảng biểu hoặc chia bố cục rõ ràng. Thay vì để ChatGPT tự quyết, hãy nói luôn:
-
“Trình bày dưới dạng bảng gồm 3 cột: Tên, Ưu điểm, Nhược điểm.”
-
“Liệt kê giúp mình theo bullet points, mỗi ý 1 câu.”
-
“Tóm tắt thành bảng so sánh giữa A và B, ngắn gọn thôi.”
Cách này cực kỳ hữu ích khi bạn đang làm việc cần logic, rõ ràng như: lập kế hoạch, phân tích SWOT, lựa chọn sản phẩm, so sánh công cụ, v.v…
Mình từng nhờ ChatGPT lập kế hoạch học tiếng Anh trong 30 ngày, yêu cầu: chia theo ngày – có thời lượng – chủ đề – hoạt động cụ thể. Kết quả không khác gì bản kế hoạch chuyên nghiệp!
4. Dùng “trợ lý ChatGPT” cho từng vai trò cụ thể
Một mẹo rất hay mình áp dụng thường xuyên: yêu cầu ChatGPT đóng vai một nhân vật có chuyên môn.
Ví dụ:
-
“Hãy đóng vai biên tập viên chuyên nghiệp, sửa giúp tôi đoạn này sao cho mượt hơn.”
-
“Bạn là một đầu bếp 5 sao – hãy gợi ý món ăn đơn giản mà sang chảnh.”
-
“Bạn là huấn luyện viên cá nhân, hãy lập thực đơn giảm mỡ bụng trong 2 tuần.”
Lúc này, ChatGPT sẽ điều chỉnh lời lẽ, cấu trúc và gợi ý theo kiểu chuyên gia thật sự. Điều này làm cho nội dung tạo ra vừa đáng tin, vừa dễ áp dụng. Và thú vị hơn hết là bạn có thể tiếp tục “trò chuyện theo vai” mà không cần nhắc lại từ đầu.
Mỗi “vai diễn” mở ra một kiểu thông tin và giọng văn khác nhau. Giống như có nguyên một đội cố vấn sẵn sàng 24/7 vậy!
5. Lưu lại những prompt hay để dùng lại nhanh
Đừng để mỗi lần dùng ChatGPT lại mất công nghĩ cách hỏi. Mình có hẳn một file Note để lưu các prompt “xịn” theo chủ đề: công việc, sáng tạo nội dung, sức khỏe, giáo dục, vui vẻ giải trí…
Có prompt mình dùng đi dùng lại hàng tuần. Ví dụ:
“Hãy viết caption TikTok hài hước cho chủ đề [tên chủ đề], độ dài 10–15 từ, có cảm xúc và dễ viral.”
Hay:
“Tạo kế hoạch 5 ngày detox cơ thể, mỗi ngày gồm thực đơn 3 bữa, dễ làm tại nhà.”
Nhờ vậy, mình tiết kiệm rất nhiều thời gian mà vẫn tạo được nội dung chất lượng.
Tổng kết: ChatGPT không chỉ là công cụ, mà là đồng đội sáng tạo
Nếu bạn vẫn đang dùng ChatGPT như một chiếc máy trả lời tự động, thì thực sự bạn mới chỉ khai thác 20% tiềm năng của nó. ChatGPT không thay thế con người, nhưng lại là một “đồng đội ảo” cực kỳ hiệu quả nếu bạn biết cách “giao tiếp”.
Từ viết content, làm việc nhóm, brainstorm ý tưởng, đến lập kế hoạch cá nhân, hoặc đơn giản là… viết caption đăng ảnh cho đỡ nhàm – ChatGPT đều có thể giúp bạn.
Điều quan trọng là hãy trò chuyện với nó như một người thật. Đặt mục tiêu rõ ràng. Gợi ý định dạng. Và đừng ngại bảo nó viết lại nếu chưa ưng.
Chắc chắn sau một thời gian, bạn sẽ phải thốt lên như mình đã từng:
“Giá như biết mấy cái mẹo này sớm hơn!”
